Pomoc z Polskiego Funduszu Rozwoju i możliwości odwoławcze

Pomoc państwa oferowana z Polskiego Funduszu Rozwoju jest skierowana do przedsiębiorców odczuwających gospodarcze skutki kryzysu wywołanego panującą epidemią i zamrożeniem gospodarki. I przyznana na ten cel subwencja podlega zwrotowi bądź umorzeniu. Jeżeli jednak przedsiębiorca nie zgadza się z kwotą subwencji określonej do zwrotu, może wszcząć postępowanie wyjaśniające, choć nie zawsze będzie ono podjęte przez organ.

Jakie są zatem zasady rozliczania subwencji udzielanych przez Polski Fundusz Rozwoju?

Generalnie pod koniec kwietnia rozpocznie się rozliczanie subwencji finansowych udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) przedsiębiorcom w ramach Tarczy Finansowej 1.0. Zgodnie z procedurą przedsiębiorca otrzyma z banku (za pośrednictwem którego wnioskował o przyznanie pomocy) propozycję oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, który to dokument należało będzie złożyć do PFR w ustalonym terminie, nie wcześniej jednak niż pierwszego dnia po upływie 12 miesięcy liczonych od dnia wypłacenia subwencji finansowej i nie później niż w terminie 10 dni roboczych od upływu 12 miesięcy liczonych od dnia wypłacenia mu subwencji.

Po złożeniu ww. oświadczenia PFR wyda odpowiednią decyzję, mianowicie:

• określając kwotę subwencji finansowej podlegającej zwrotowi (generalnie PFR może umorzyć 75% kwoty subwencji, a w szczególnych przypadkach nawet 100%)
• ustalając, iż cała kwota subwencji podlega zwrotowi
• informując o wykryciu okoliczności uniemożliwiających prawidłowe ustalenie kwoty subwencji podlagającej zwrotowi

Jakie możliwości odwoławcze posiada przedsiębiorca?

Zasadniczo przedsiębiorca może odwołać się od decyzji PFR, jednak w ograniczonym zakresie. Zgodnie z obowiązującym do dnia 28 kwietnia 2021 roku regulaminem Tarczy Finansowej 1.0 przedsiębiorca ma prawo zwrócić się do PFR z pytaniem dotyczącym kwoty subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Na zgłoszenie swych wątpliwości ma 10 dni roboczych do dnia udostępnienia mu decyzji, a cała procedura obsługiwana jest przez bank pośredniczący w udzielaniu pomocy w Tarczy Finansowej.

Ważnym jest, iż warunkiem skutecznego złożenia zapytania (czyli de facto wszczęcia podstępowania wyjaśniającego) jest udokumentowanie różnic pomiędzy stanem faktycznym, a treścią wydanej decyzji przez PFR. Taka sytuacja oznacza, iż przedsiębiorca musi wykazać, że jeszcze przed złożeniem wniosku o rozliczenie podjął już działania zmierzające do wyjaśnienia rozbieżności (chociażby w formie skierowania pisma do ZUS czy też urzędu skarbowego).

Warto też wiedzieć, iż z regulaminu jasno wynika, że przedsiębiorcy, którzy nie zakwestionują zaproponowanej kwoty subwencji do zwrotu na etapie składania oświadczenia o rozliczeniu, nie będą później mieć możliwości wszczęcia postępowania wyjaśniającego.

Co jeszcze wynika z regulaminu Tarczy Finansowej PFR 1.0?

Otóż możliwość wszczęcia postępowania wyjaśniającego jest również w wówczas, gdy podmiot otrzyma decyzję o okolicznościach uniemożliwiających ustalenie subwencji podlegającej zwrotowi. Co istotne wówczas, to fakt, iż postępowanie wyjaśniające może zostać zainicjowane zarówno przez samego przedsiębiorcę, jak i PFR. Przy czym przypadek zaistnienia postępowania wyjaśniającego ze strony PFR jest w zasadzie ograniczony do sytuacji, gdy fundusz nie mógł pozyskać informacji (chociażby wskutek awarii systemów) z baz danych ZUS, Ministerstwa Finansów czy też Krajowej Administracji Skarbowej.

Regulamin nie określa terminu, w jakim PFR powinien udzielić odpowiedzi na pytanie przedsiębiorcy, wszczynające postępowanie wyjaśniające, jak i terminu na przeprowadzenie i zakończenie tego postępowania. To zaś oznacza, iż beneficjent pomocy jest zobowiązany do dokonywania zwrotu subwencji zgodnie z wydaną już decyzją, do czasu wydania nowej.

W regulaminie przewidziano jedynie termin na przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, gdy PFR zidentyfikował okoliczności uniemożliwiające ustalenie wartości kwoty subwencji podlegającej zwrotowi. Wówczas postępowanie wyjaśniające powinno zakończyć się wydaniem nowej decyzji w terminie 6 miesięcy od dnia udostępnienia przedsiębiorcy pierwotnej decyzji.

Co w sytuacji, gdy PFR uzna racje przedsiębiorcy i stwierdzi, iż pierwotnie określona kwota spłaty jest błędna?

Jeżeli w toku postępowania wyjaśniającego okaże się, iż kwota subwencji finansowej podlegająca zwrotowi została wskazana w kwocie innej niż odpowiadająca stanowi rzeczywistemu, wówczas PFR wyda nową decyzję z nowym harmonogramem spłaty subwencji. Nadwyżka, która w takiej sytuacji mogła powstać z tytułu wpłat dokonywanych przez przedsiębiorcę, zostanie zwrócona na rachunek bankowy przedsiębiorcy.

Istotnym w tym wszystkim jest to, iż praktycznie oprócz postepowania wyjaśniającego regulamin Tarczy Finansowej PFR 1.0 nie przewiduje żadnego innego trybu odwoławczego. Jeżeli zatem takie postępowanie zakończy się wydaniem niekorzystnej dla przedsiębiorcy decyzji, jedyną drogą pozostaje wystąpienie na drogę sądową.

Podsumowując, regulamin Tarczy Finansowej PFR 1.0 praktycznie nie stwarza przedsiębiorcom nie zgadzającym się z wydaną decyzją o zwrocie subwencji zbyt dużych możliwości odwoławczych. Pozostaje im bowiem tylko wszczęcie podstępowania wyjaśniającego, co jednak nie zwalnia ich z obowiązku realizowania spłat subwencji zgodnie z ową decyzją. Poza tym w regulaminie nie przewidziano żadnych terminów na jego rozpatrzenie i zakończenie, co na pewno nie jest korzystnym rozwiązaniem dla beneficjentów pomocy w ramach owej tarczy.