Wyższe zasiłki chorobowe dla walczących z epidemią

Okazuje się, iż osoby zaangażowane w walkę z epidemią otrzymają wyższe zasiłki chorobowe. I dotyczy to nie tylko pracowników ochrony zdrowia, lecz nawet chociażby strażaków-ochotników. Niektórzy otrzymają wyższe wynagrodzenie za czas choroby lub kwarantanny, a inni tylko zasiłki.

Co zmieniło się w przepisach ubezpieczeniowych dla osób walczących z epidemią?

Druga fala epidemii przyniosła zmiany w wielu dziedzinach życia gospodarczego, w tym i w przepisach ubezpieczeniowych. Na początku października weszła w życie kolejna odsłona tarczy antykryzysowej, zwana tarczą turystyczną, obejmując swą pomocą głównie przedsiębiorców z tej branży. Natomiast 28 października w kolejnej nowelizacji ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19, zajdą zmiany (ustawa nie jest jeszcze ogłoszona w Dzienniku Ustaw) dotyczące:

  • podwyższenia świadczeń chorobowych dla osób szczególnie narażonych na zachorowanie oraz służb mundurowych
  • zasiłku chorobowego podczas przebywania w izolacji

W ramach nowych przepisów niektóre grupy uzyskały podwyższone świadczenia tylko z powodu wystąpienia COVID-19, a inne na wypadek różnych chorób zakaźnych.

Co zmieni się w zakresie zasiłku chorobowego na czas izolacji?

Nowelizacja wprowadza zmiany do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa. I zgodnie z nimi na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Jakie zmiany dotkną pracowników opieki społecznej?

Otóż po zmianach podwyższone wynagrodzenie oraz zasiłek chorobowy będą należne również osobom zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usług całodobowo, noclegowniach oraz innych placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku.

Takiej osobie, w okresie obowiązywania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego przysługuje w okresie podlegania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, jak i niezdolności do pracy z powodu COVID-19 powstałej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w ww. placówkach prawo do 100% wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego, którego miesięczny wymiar wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

A jakie zmiany dotyczą pracowników ochrony zdrowia?

Nowe przepisy gwarantują zatrudnionemu w podmiocie leczniczym w okresie ogłoszenia stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego zasiłek chorobowy, którego miesięczny wymiar wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku podczas:

  • podlegania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, wynikających z pozostawania w styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym
  • niezdolności do pracy z powodu COVID-19, powstałej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym

Z powyższego wynika, iż pracownikom ochrony zdrowia nie przysługuje jedynie wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100%, natomiast sam przepis przyznający podwyższony zasiłek chorobowy będzie miał moc wsteczną, obowiązującą od 5 września 2020 roku. Samo przeliczenie otrzymanej już kwoty zasiłku w okresie po tym terminie następuje na wniosek ubezpieczonego.

Co zmieni się w sytuacji strażników gminnych?

Otóż w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim w razie stwierdzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby, strażnik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.

To prawo do 100% wynagrodzenia przysługuje również wtedy, gdy strażnik został zwolniony od wykonywania zadań służbowych wskutek podlegania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jeżeli podleganie tej kwarantannie lub izolacji powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby.

Jak w nowych przepisach potraktowano służby mundurowe?

Generalnie służby mundurowe nie otrzymują za czas zwolnienia lekarskiego wynagrodzenia chorobowego ani zasiłku chorobowego, gdyż nie podlegają ubezpieczeniom społecznym, a otrzymują 80% uposażenia.

Po zmianach otrzymają oni 100% uposażenia w razie stwierdzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby. To samo dotyczy obowiązkowej kwarantanny, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.

Pod pojęciem służb mundurowych w powyższym kontekście rozumie się żołnierzy zawodowych, policjantów, strażaków, funkcjonariuszy Straży Granicznej, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Więziennej oraz Służby Ochrony Państwa.

Co zmieniło się w odniesieniu do straży pożarnej?

Nowelizacja ustawy przewiduje specjalne zasady wypłacania zasiłku chorobowego dla członków Ochotniczej Straży Pożarnej. Otóż osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu, u której stwierdzono zakażenie lub zachorowanie na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań członka Ochotniczej Straży Pożarnej w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby, przysługuje zasiłek chorobowy, którego miesięczny wymiar wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Zgodnie z nowelizacją, taki sam zasiłek będzie przysługiwał członkowi Ochotniczej Straży Pożarnej, który w związku z wykonywaniem swoich zadań w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego kub stanu epidemii z powodu tej choroby podlega obowiązkowi kwarantanny, kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.

Jak zatem widać strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej otrzymają jedynie podwyższony zasiłek, finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast jeśli mają prawo do wynagrodzenia chorobowego u swojego pracodawcy, wówczas otrzymają je w normalnej wysokości, czyli 80%.

Czy zmienia się coś w sprawie zasiłków dla osób będących na pracy zdalnej?

Generalnie wykonywanie pracy zdalnej w trakcie trwania kwarantanny wywoływało rozbieżności. Niektórzy bowiem dopuszczali wykonywanie takiej pracy jedynie na wniosek pracownika, a inni twierdzili, iż jest to niedopuszczalne.

Na podstawie ustawy zasiłkowej na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w tych samych przepisach. Po zmianach, które wprowadza w zakresie ubezpieczeń najnowsza nowelizacja, do tego katalogu dopisany będzie obowiązek izolacji w warunkach domowych albo izolacji jako takiej.

Pojawiające się wątpliwości odnośnie wykonywania pracy zdalnej zostały rozstrzygnięte przez ustawodawcę w ten sposób, iż w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Stąd też w takim przypadku pracownikowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek chorobowy.

Podsumowując, najnowsza, aczkolwiek nieopublikowana jeszcze, nowelizacja związana z łagodzeniem skutków epidemii wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 wprowadza generalnie wielu grupom zawodowym wyższe świadczenia chorobowe. Przy czym niektórzy otrzymają wyższe wynagrodzenie za czas choroby, a inni tylko wyższe zasiłki chorobowe. Nowelizacja ta też jednoznacznie precyzuje, iż pracownik wykonujący pracę zdalną, przebywając na kwarantannie, ma prawo nadal ją świadczyć, tym samym zachowując prawo do pełnego wynagrodzenia.